SHARInG-MeD Projesi Kapsamında Akdeniz Kurak Alanlarında Toprak Sağlığı ve Tarımsal Dayanıklılığın Güçlendirilmesi Konusunda Yapılan Çalışmalar Geleceğin Tarımına Işık Tutuyor
Prof. Dr. İbrahim ORTAŞ
iortas@cu.edu.tr
Akdeniz havzasında iklim değişikliğinin etkileri belirgin düzeydedir; bölge topraklarının yaklaşık %70’inde bozulma saptanmış, toprak kalitesi ve verimliliği düşmüştür. Bunula birlikte bir tarafta kuraklık, diğer tarafta mevcut sucul ekosistemlerin azalması ile doğal biyoçeşitliliğin azalması yeniden iklim değişimlerine neden olan faktörleri tetiklemektir. Diğer taraftan aran kimyasal kullanımı, kulanım yoğunluğuna bağlı artan plastik karışımı toprak sağlığını bozmaktadır. Bu durum Avrupa Birliği Toprak Bürosu ve FAO gibi kuruluşların gündeminde olup, arazi bozulumunun Avrupa ekonomisine yıllık yaklaşık 50 milyar avro maliyet getirdiği ifade edilmektedir. Aşağıda mevcut bilgilerden ve uydu verileri kullanılarak üretilen haritalarda kuraklık ile arazi bozulumunun en yoğun Akdeniz’de yaşandığını göstermektedir.
“Akdeniz Kurak Alanlarının İklim Değişimleri ve Toprak Bozulması Sonucu Bozulan Toprak Sağlığının ve Tarımsal Dayanıklılığın Sağlanması (SHARInG-MeD (Soil Health And Agriculture Resilience Through An Integrated Geographical Information System Of Mediterranean Drylands))” projesi kapsamında laboratuvarımız, geniş ölçekli toprak analizleri ve arazi çalışmaları yürütmektedir. Bu çalışmalar, kuraklık ve arazi bozulumuna karşı tarımsal dayanıklılığı artırmayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda SHARInG-MeD projesi hakkında TRT’ye laboratuvarımızda yürütülen çalışmalar hakkında ekteki videodaki bilgileri açıkladık.
Aşağıda son dönemlerde üretilen küresel haritalar iklim değişimlerine bağlı kuraklık ve arazi bozulmasının en yağın yaşandığı bölgeler içinden en yağın Akdeniz bölgesinde yaşanmaktadır. Bu bağlamda PIRIMA bu konuda son dönemlerde milyarlarca Euro ‘lük projeler üretmektedir. Bu bağlamda bizlerinde içinde oluğu laboratuvarlar geniş kapsamlı bir toprak analizleri, arazi çalışmaları ile kuraklığa, arazi bozulmasına karşı tarımsal dayanıklılığı artıracak proje yürütülmektedir.
Türkiye ölçeğinde jeoloji, arazi yapısı, arazi kullanımı ve bitki örtüsü farklılıklarını temsil eden 120 farklı lokasyonda; tarım ve doğal/orman alanlarında 0–20 cm ve 20–30 cm derinliklerden bozulmuş ve bozulmamış toprak örnekleri alınmıştır. Toplam 480 örnek, toprakları alarak toprak fiziksel, kimyasal ve biyolojik bütün analizleri yapılarak toprak yapılarına ve iklim verilerine dayalı toprak sağlığının geliştirilmesi ve tarımsal yapıların iklime dayanıklılığının sağlanmasını belirlemeye çalışmaktayız. Alınan topraklar temel analizler için İtalya/Pisa Üniversitesi, nematod analizleri için örneklerin yaklaşık %10’u Fas/Ibn Zohr Üniversitesi, mikrobiyolojik ve genom analizleri için yine yaklaşık %10’u İspanya/Granada Üniversitesi laboratuvarlarına gönderilecektir. Analizler sorası elde edilecek veriler toprak haritaları üretimi için sayısallaştırılarak toprak haritalarına işlenecek ve bütüncül toprak yönetimi modelleri oluşturulacaktır. Böylece iklim verileri ve toprak göstergeleri entegre edilerek toprak sağlığının geliştirilmesi ve tarımsal yapıların iklimsel risklere dayanıklılığının artırılması hedeflenmektedir.
Türkiye toprakları ekseninde SHARInG-MeD proje toplantısı ve yaz okuluna davet
Mevcut bilgi birikimi ve çalışmalarımız bağlamda toplum katmanında çiftçiler, üreticiler, akademik çevreler, öğrenciler ve duyarlı kesimleri toprak sağlığı ve sürülebilir toprak yapısı konusunda daha duyarlı olmaya çağırıyoruz.
Projemizin ikinci Olağan Toplantısı ve konu ile ilgili Yaz Okulu, 1–4 Eylül 2025 tarihlerinde Çukurova Üniversitesinde gerçekleştirilecektir. Katılım ve ilginiz beklenmektedir.
Albayrak Beton Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Albayrak
Denizli Büyükşehir Belediyesi Bilim Merkezi, 7-12 yaş arası öğrenciler için 10-14 Kasım tarihlerinde Bilim Kampı düzenliyor. Eğlenceli ve öğretici atölyelerle dolu program için başvurular başladı.
Büyükşehir Belediye Başkanı Fırat Görgel ve AK Parti heyeti, Adalet Bakanı Yılmaz Tunç ile Kahramanmaraş'ın adalet altyapısını güçlendirecek projeleri değerlendirdi.
Belediye Başkanı Özkan Çetinkaya, sosyal medyadan yaptığı açıklamada yatırımları incelediklerini ve halkın görüşlerini dinlediklerini belirterek şehre olan sevgisini ifade etti.
İçişleri Bakanlığı Mülkiye Müfettişi'nin denetim raporunda, Kocasinan Belediyesi'nin 2020-2025 dönemindeki hizmetleri övgüyle değerlendirildi.
Kartal Belediyesi'nin ev sahipliğinde düzenlenen Fabrika Otomasyon Çözümleri Zirvesi, 4-6 Kasım 2025 tarihlerinde 80'den fazla sektör uzmanını bir araya getiriyor.
Tarsus Belediyesi'nin LÖSEV işbirliğiyle düzenlediği atölyede, katılımcılar lösemili çocuklar için kuklalar üretti ve farkındalık eğitimi aldı.
Kepez Belediyesi Sağlık Merkezi, Güneş Anaokulu ve Şehit Hakan Karakaya İlkokulu'nda gerçekleştirdiği göz sağlığı taramalarında toplam 465 öğrenciyi muayene etti. Yapılan kontrollerde 49 öğrencide görme bozukluğu belirlendi.
Bakan Bolat, cari işlemler fazlası ve ihracat rekorlarına dikkat çekerek 2026 yılı bütçe hedeflerini açıkladı. Dört ay üst üste cari fazla bekleniyor.
Keçiören Belediyesi'nin düzenlediği seminerde, Mustafa Kemal Atatürk'ün hayatı, ilkeleri ve Cumhuriyet kazanımları katılımcılara anlatıldı.
Yomra Belediye Meclisi'nin Kasım ayı ikinci oturum toplantısı Belediye Başkanı Mustafa Bıyık başkanlığında gerçekleştirildi.
Doğukent, Seyrantepe ve Güllübağ Mahalleleri'nde kurulan 3 sıfır atık market, vatandaşların geri dönüştürülebilir atıklarını puan karşılığında temel ihtiyaç ürünleriyle değiştirebileceği sistemi başlattı.
Mudanya Belediyesi Kadın Eşitlik Merkezi, Güzelyalı'da eski eşi tarafından iş yerinde bıçaklanan kadına hukuki ve psikolojik destek sağlayacaklarını açıkladı.
Kepez Belediyesi, 10 Kasım'da Atatürk'ü sevdiği şarkılarla anacak konser ve Sunay Akın'ın 'Aslanlı Yol' sunumu düzenleyecek. Etkinlikler Erdem Bayazıt Kültür Merkezi'nde gerçekleştirilecek.
Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi, 63 kırsal mahallede 2 bin 718 üreticiye 90 kilometre sulama borusu dağıtarak 23 bin 500 dekar tarım arazisini modern sulama sistemlerine kavuşturdu.
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nin 100. yıl töreninde yaptığı konuşmada, hukuk fakültelerine girişte önümüzdeki yıldan itibaren ilk 100 bin başarı sıralaması şartı getirileceğini açıkladı.
Kepez Belediyesi ve Antalya Mimarlar Odası işbirliğiyle düzenlenen IABA 2025, 50 yıl sonra endüstri mirası Pil Fabrikası'nda kapılarını açtı. 'ARADA' temasıyla düzenlenen bienal, 9 Kasım'a kadar ziyaret edilebilecek.
Alanya Belediyesi ve ALSAV işbirliğiyle düzenlenen Zeybek Kursları'nın 3. dönemi 75. Yıl Spor Salonu'nda yoğun katılımla start aldı.