Yaşayan Toprak Laboratuvarı Çalıştayı Bilgisi

Yaşayan Toprak Laboratuvarı Çalıştayı Bilgisi

Yaşayan Toprak Laboratuvarı Çalıştayı Bilgisi

Prof. Dr. İbrahim ORTAŞ                                                                  

SUS-SOIL Projesi Türkiye Yürütücüsü

 

Değerli paydaşlar, yiyeceklerimizin %96’sı, içtiğimiz temiz suyun tamamı, etinden sütünden beslendiğimiz hayvanların gıdası, tarımsal ham madde, giyimimiz toprağın sağladığı ekosistem hizmetleri tarafından sağlanmaktadır. Torak bitkilerin gelişmesi ve ekosistemin çeşitliliğini sağlayan toprak canlıları için habitat yaratarak toprakların sağlığını ve dolaysıyla bizlerin sağlığına ortam yaratmaktadır. Ayrıca toprak bünyesinde tutuğu karbon miktarı ile dünyanın iklim değişimleri karşısındaki en büyük tamponlayıcısı ve koruyucusu konumundadır. İklim değişimi ekseninde son yıllarda artan küresel ısınma, kuraklık, ani yağış ve benzeri afetler sonrası alt toprak yapısının işlevleri daha çok üzerinde çalışılması gereken sıcak bir konu olarak önümüzde durmaktadır.

 

Artan iklim değişikliklerinin yanı sıra insan kaynaklı toprak-bitki yönetimine bağlı olarak ortaya çıkan toprak yapısındaki bozulmaların, doğrudan ekosistem hizmetleri olarak bilinen bitkilerin sağlıklı gelişimi, temiz su temini, canlıların habitatı ve iklim değişikliğine neden olan sera gazlarının dengelenmesi gibi konulardaki katkılarını olumsuz etkilemektedir. Üst toprak katmanındaki organik madde miktarının azalması, toprak sağlığının bozulması ve toprak verimliliğinin düşmesi, gıda üretimini doğrudan etkilemektedir. Üst toprak yapısının bozulması, alt toprak katmanı üzerinde daha fazla olumsuz etki yaratmaktadır. Üst toprak yapısının alt toprak katmanı üzerindeki olası etkilerinin belirlenmesi, bilimsel olarak çok az çalışılmış bir konudur. İnsanlık tarım yapmaya başladığından bu yana genellikle üst toprak katmanı ile etkileşim halinde olmuş, ancak alt toprak katmanlarının bitkisel üretim üzerindeki etkisi yeterince araştırılmamış ve dikkate alınmamıştır. Toprak üzerinde yürütülen faaliyetler sonucu bozulan veya bozulma riski taşıyan alt toprak katmanlarının, üst toprak katmanları ile olan etkileşiminin toprağın verimliliği, sağlığı ve kalitesi üzerindeki etkisi, toprağın yerinde ve amacına uygun şekilde korunmasını günümüz iklim değişiklikleri altında daha da elzem hale getirmiştir. Alt toprak katmanının ve buna bağlı olarak toprağın kalitesinin korunması ve ekosistem hizmetlerinin sürdürülebilirliğinin sağlanması için, konunun tarım bilimcileri kadar toplumun diğer ilgili kesimlerinde de toprak sağlığı ve verimliliğinin korunması hakkında bilgi sahibi olunması gerekmektedir.

 

Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı kapsamında, bozulan toprak yapısının yeniden iyileştirilmesi için tarımsal üretimin tarladan sofraya kadar toprak koruma odaklı olarak yeniden düzenlenmesi kararlaştırılmıştır. Toprak, ekosistem hizmetlerinin yanı sıra sağlıklı yaşam ve güvenli bir iklim için büyük öneme sahiptir. Avrupa Birliği, yeni araştırma programı "Horizon Europe 2021-2027" misyonlarında belirtilen öneriler doğrultusunda, kamu/hükümet, paydaşlar ve vatandaşlar arasında bir iletişim boşluğunun varlığını kabul eden bir yaklaşımla sorunların birlikte ele alınmasını önermektedir. Toprak misyonu, araştırma sürecini ve bilim ile toplum arasındaki iletişimi iyileştirmenin bir yolu olarak "deniz feneri" yaklaşımı odaklı canlı laboratuvarlar üzerinden ortak faaliyetleri vurgulamaktadır (Bouma, 2022).

 

Bu bağlamda, Avrupa coğrafyasında 100 canlı laboratuvar ve deniz feneri kurularak toprağın sağlığını geliştirmek ve iklim değişikliği risklerine karşı korumak amacıyla 350 milyar Euro'luk bir bütçe ayrılmıştır. Yüzey ve yüzey altı toprak sağlığını korumayı ve sürdürülebilirliğini hedefleyen "Yaşayan Laboratuvarlar", özellikle yüzey topraklarının büyük ölçüde bozulduğu günümüz koşullarında, yüzey altı toprağının işlevlerini kaybetmemesi için önlemler almayı amaçlamaktadır. Yaşayan laboratuvarlar, toplumun ilgili kesimleri ile kamuoyunu sorunların çözümüne dahil etme modelleri geliştirmiştir.

 

Yaşayan laboratuvarlar, toprakların amaca uygun kullanımının yanı sıra tarımsal yönetimlerdeki potansiyel risklerin azaltılmasını hedeflemekte ve çiftçi, kamu ve bilim kuruluşları arasında ortaklıklar kurulmasını zorunlu görmektedir. Bu süreç, paydaşların alt toprak katmanlarının nasıl geliştirileceği, tarımsal uygulamaların toprak üzerindeki olumsuz etkilerinin nasıl giderileceği ve yeni ürün veya hizmetlerin toprak üzerinde nasıl uygulanacağı konularında derinlemesine bilgi edinmelerini kolaylaştırmayı da amaçlamaktadır. Böylece, paydaşların toprağın yaşamsal önemi konusundaki farkındalığının artırılması ve sürdürülebilirliği üzerindeki tehditlerin ve risklerin anlaşılması mümkün olacaktır. Elde edilen ve edilecek olan çıktılar ve veriler değerlendirilerek, zorlukların aşılması ve toprak ekosistem hizmetlerinin sağlıklı ve agro-ekolojik bir şekilde geliştirilmesi hedeflenmektedir.

 

Sürdürülebilir alt toprak sağlığını teşvik etmek ve ekosistem hizmetlerini iyileştirmek amacıyla Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliğinde başlatılan çalışmalar ve proje destekleri içinde 100 yaşayan laboratuvardan 15’i bizim de içinde bulunduğumuz SUS-SOIL projesi ekseninde yürütülmektedir. AB-HORIZON MISS-2023 çerçevesinde 20/09/2023 tarihinde kabul edilen ve 01/10/2024-30/09/2028 tarihleri arasında yürürlükte olacak olan HORIZON-MISS-2023-SOIL-01 ve 101157560 numaralı "Sustainable Soil and Subsoil Health Promotion by Implementing Agroecological Land Use and Management to Enhance Ecosystem Services Delivery for Society (Toplum için Ekosistem Hizmetleri Sunumunu Artırmak Amacıyla Agroekolojik Arazi Kullanımı ve Yönetimi Uygulayarak Sürdürülebilir Toprak ve Toprak Altı Sağlığının Geliştirilmesi)" başlıklı projenin Türkiye tarafının yürütücüsüyüz.



GENEL 26.02.2025 19:56:00 0

Şaibesiz Seçim İçin Parmak Boyası Şart

Yaklaşan seçimler öncesi, seçim güvenliği tartışmaları yeniden gündeme geldi. Uzmanlar ve bazı sivil toplum temsilcileri, seçimlere olan güvenin yeniden tesis edilmesi için somut adımların atılması gerektiğini belirtiyor.

Pamukova Mekece'de 2 bin metrelik içme suyu hattı yenilendi

SASKİ, Mekece Mahallesi'nde su kayıplarını önlemek için 2 bin metrelik içme suyu hattını yenileyerek bölgeye kayıpsız su iletimi sağladı

Sahil Güvenlik Komutanlığı, Ordu'da Narkotik Köpeklerle Operasyon Yürütüyor

Sahil Güvenlik ekipleri, narkotik dedektör köpeklerin üstün koku alma yeteneğiyle Ordu sahillerinde yasa dışı madde aramaları gerçekleştiriyor

Jandarma Ekipleri Altı İlde Çocuklara Trafik Eğitimi Verdi

Artvin, Aydın, Hakkari, Kocaeli, Tokat ve Uşak'ta jandarma ekipleri tarafından öğrencilere temel trafik kuralları ve güvenlik eğitimleri verildi.

Kâğıthane'de Yeşil Dönüşüm: 6 Yılda 50 Bin Ağaç ve 1 Milyon m² Yeşil Alan

Kâğıthane Belediyesi'nin çevre projeleri kapsamında son altı yılda 50 bin ağaç dikildi, 1 milyon metrekare yeşil alan oluşturuldu. 'Her Yeni Doğan Bebek İçin Bir Ağaç' projesiyle 3 bin bebek adına fidan toprakla buluştu.

Kayseri'de Ekim Ayında 225 Zabıta Denetimi Gerçekleştirildi

Kayseri Büyükşehir Belediyesi Zabıta ekipleri, Ekim ayında şehir genelinde seyyar satıcı, ticari araç, çevre kirliliği ve dilencilik konularında toplam 225 denetim yaptı.

Nuri Demirayak Parkı Yenilenerek Hizmete Açıldı

Mareşal Fevzi Çakmak Mahallesi'nde bulunan Nuri Demirayak Parkı, kapsamlı yenileme çalışmalarının ardından modern yüzüyle yeniden hizmete girdi.

Gonca Cilasun: ‘Kalıplarım, sınırlarım, kocaman köşelerim yok’

Gonca Cilasun: ‘Kalıplarım, sınırlarım, kocaman köşelerim yok’

TÜRKİYE’NİN EN ETKİLİ TEDARİK ZİNCİRİ PROFESYONELLERİ ÖDÜLLERİ 11. YILINDA SAHİPLERİNİ BULDU

Slimstock ve Lojistik Derneği (LODER) iş birliğiyle SCP Club tarafından bu yıl 11’incisi düzenlenen “Türkiye’nin En Etkili Tedarik Zinciri Profesyonelleri” ödül töreni, s

Haliliye'de Okul Kantinlerinde Öğrenci Sağlığı Denetimi

Haliliye Belediyesi Zabıta ekipleri, ilçedeki okul kantinlerinde kapsamlı denetim gerçekleştirdi. Son kullanma tarihi geçmiş ürünlere el konuldu ve işletmelere uyarılar yapıldı.

Gölyazı Antik Tiyatrosu Restorasyonla Kültür Sanat Alanına Dönüşecek

Nilüfer'deki 2 bin yıllık Gölyazı Antik Tiyatrosu'nda kazı çalışmaları tamamlanıyor. Tiyatro, restore edilerek kültür sanat etkinliklerine ev sahipliği yapacak modern bir mekan haline getirilecek.

Konya Bilim Merkezi BrickZone Tasarım Yarışması Sonuçlandı

İki aşamalı olarak düzenlenen yarışmada 15 grup finale kaldı, ödül alan projeler törenle sahiplerine verildi. Finalist projeler gelecekte sergilenecek.

Kahramanmaraş'ta Elektrikli Otobüs Şoförlerine Eğitim Verildi

Büyükşehir Belediyesi'nin filoya kattığı 20 elektrikli otobüs için şoförlere teknik ve uygulamalı eğitim programı düzenlendi.

MESKİ, Taşkın Riskine Karşı 7/24 Altyapı Çalışmalarını Sürdürüyor

Mersin Su ve Kanalizasyon İdaresi, ani yağışlarda oluşabilecek su baskınlarını önlemek için ızgara ve yağmur suyu hatlarında temizlik çalışmaları yapıyor.

Yeşilyurt'ta Şiir ve Müzik Dinletisi Sanatseverlerle Buluştu

Yeşilyurt Kent Konseyi tarafından düzenlenen ve şair-yazar Ayla Aydemir'in katıldığı 'Şiir ve Müzik Dinletisi' programı, Malatya Kongre ve Kültür Merkezi'nde gerçekleştirildi.

Tİlık Göster Vitrinler Büyük Ana Manşet İkinci Manşet Üst ManşetCARETİN KADINLARI ETKİNLİĞİİSTANBUL’DA

KAGİDER, Garanti BBVA’nın destekleriyle kadın girişimciliğini güçlendirmek amacıyla Ticaretin Kadınlarını İstanbul’da bir araya getiriyor.

Küçükçekmece Belediyesi Personeline Kamu İhale Mevzuatı Eğitimi

Belediye personeli, Kamu İhale Kurumu yetkilisi tarafından verilen ve yeni yönetmelik de dahil olmak üzere ihale süreçlerini kapsayan iki günlük eğitime katıldı.

Ihlamurkent TOKİ Parkı İddialarına Belediyeden Açıklama

Odunpazarı Belediyesi, Ihlamurkent TOKİ 1. Etap'taki çocuk parkıyla ilgili güvenlik iddialarını yanıtladı ve bölgedeki yatırımları açıkladı.

Erzincan'da Kafeterya ve Tatlı Üretim İşletmelerine Denetim

Belediye Zabıta ekipleri, şehir merkezindeki 126 kafeterya ve 6 tatlı üretim işletmesinde hijyen, ruhsat ve fiyat kontrolleri gerçekleştirdi.

Nilüfer Belediyespor deplasmanda Güneysuspor'u 38-29 mağlup etti

Ardventure Hentbol Erkekler Süper Ligi'nde deplasmanda Güneysuspor'u 38-29 yenen Nilüfer Belediyespor, bir sonraki maçta Köyceğiz Belediyespor ile karşılaşacak.

CHP Eskişehir'de Üniversite Paneli Düzenledi: 'Her Gencin Hakkı Nitelikli Eğitim'

CHP'nin Eskişehir'de düzenlediği panelde Özgür Özel, Ayşe Ünlüce ve diğer konuşmacılar üniversitelerin özerk, demokratik ve yaşanabilir olması gerektiğini vurguladı.